Tương quân của Tăng Quốc Phiên có thành phần hầu hết là nông dân địa phương, được lãnh đạo bởi tầng lớp có học – hầu hết các tướng lĩnh thân cận của Tăng đều đỗ đạt, bản thân Tăng có bằng Tiến sĩ và là danh nho nổi tiếng. Tương quân lấy phương châm bảo vệ xóm làng, nêu cao truyền thống Khổng học, tướng sĩ một lòng phụ tử, nên trở thành đạo quân thiện chiến, có kỷ luật nhất. Trong lực lượng Tương quân: binh lính được trả 4,5 lạng bạc một tháng, gấp 10 lần lương một người giúp việc nhà, sĩ quan chỉ huy tiểu đoàn 50 lạng một tháng cộng với 150 lạng bạc cho các chi phí khác.

Tăng Quốc Phiên và Trương Lượng Cơ điều phái 2000 quân đất Tương, 2000 quân đất Sở cùng 600 doanh binh đến cứu Giang Tây nhưng thất bại. Tăng Quốc Phiên xin triều đình cho thành lập Tương quân và chuyển quân từ Trường Sa tới Hàng Châu, đóng gấp chiến thuyền, thành lập thủy sư. Phiên cho đóng thử nhiều lần, cuối cùng mới quyết định đóng ba loại thuyền: loại thứ nhất gọi là Khoái Giải (con giải lẹ làng), hình dáng to bự cần đến 28 tay chèo, 8 tay lái. Loại thứ nhì gọi là Trường Long (con rồng dài) nhỏ hơn Khoái Giải một chút, cần đến 16 tay chèo, 4 tay lái. Còn loại thứ ba gọi là Tam Bản, nhỏ xíu, chỉ cần có 10 tay chèo. Trên mỗi thuyền, đều có một thuyền trưởng chỉ huy, ba tay pháo thủ, hai tay cai chèo, một tay chánh lái và một tay phó lái. Khoái Giải là thuyền dành cho đại bản doanh của doanh quan. Trường long dùng làm chính tiêu, còn Tam Bản dùng làm phó tiêu. Khi được phép Tăng Quốc Phiên chiêu mộ thủy quân 5000 người chia làm 10 doanh trong đó 6 doanh là quân mộ từ Hàng châu do Thành Danh Tiêu, Bành Ngọc Lân, Chư Điện Nguyên, Dương Tải Phúc, Trâu Hán Chương, Long Hiến Thám, Chử Nhữ Hàng, Hạ Loan, Hồ Gia Viên, Hồ Tác Lâm chỉ huy. Sau đó tuyển mộ thêm 5000 lục quân chia làm 13 doanh do Châu Phụng Sơn, Sư Mai Cung, Lâm Nguyên Ân, Trâu Thế Kỳ, Trâu Thọ Xương, Dương Danh Thăng, Tăng Quốc Bảo. Tổng cộng có hơn 1 vạn quân do chính Tăng Quốc Phiên chỉ huy.

Vào tháng 4 năm 1854, sau khi định đô tại Thiên Kinh, đại quân Tây chinh Thái Bình Thiên Quốc đã đón đầu đánh Tương quân tại Tĩnh Cảng, Tăng Quốc Phiên đại bại nhảy xuống sông tự sát nhưng không thành.